News
Yeni devlet, İngiltere’nin bölgedeki baskın gücü karşısında, adadaki Türk toplumunun haklarını diplomatik yollarla koruma yolunu seçti.
Devletin önceliği iç düzenin kurulması, inkılapları güçlendirmek ve Batı ile dengeli ilişkileri devam ettirebilmek için Yurtta Sulh Cihanda Sulh politikasını hem içte ve hem de dışarıda dost ve düşmana kabul ettirmek oldu.
Bu yaklaşım, Kıbrıs meselesini genç Cumhuriyet’in dış politikasında belirsiz bir konuma itti.
LOZAN SONRASI DENGE
1878’de Britanya’ya bırakılan Kıbrıs, 1914’te İngiltere tarafından fiilen ilhak edildi.
1923 Lozan Antlaşması’yla Türkiye, uluslararası meşruiyetini sağlarken Kıbrıs’ın statüsünü gündeme taşımadı. Genç devlet, uzak ve İngiltere’nin kontrolündeki bir ada için çatışma riskini göze alamadı. Öncelik, inkılaplar, sınır güvenliği ve ekonomik bağımsızlıktı.
İNGİLTERE’NİN “CROWN COLONY” KARARI VE ANKARA’NIN TEPKİSİ
1925’te İngiltere, Kıbrıs’ı resmen “Crown Colony” ilan etti. Bu adım, adanın uluslararası statüsünü pekiştirdi.
Ankara yönetimi, bu gelişmeye açık tepki göstermedi. Cumhuriyet, yeni diplomatik dengeleri zedeleyecek sert bir çıkıştan kaçındı.
Türkiye’nin dış politikasında o yıllarda esas alınan ilke, “sorunları büyütmeden çözmek” idi. Bu yaklaşım, Kıbrıs meselesinde sessiz ama temkinli bir diplomasi doğurdu.
KIBRIS TÜRKLERİ: VARLIĞINI KORUYAN AZINLIK
Cumhuriyet’in ilk yıllarında Kıbrıs’taki Türk toplumu, adadaki Müslüman kimliğini koruma mücadelesi verdi.
Ankara, İngiltere makamlarına gönderdiği notalarda Türklerin eğitim, vakıf ve dini haklarını gündeme getirdi.
Ancak bu destek, siyasi bir müdahaleye dönüşmedi. Türkiye, adadaki Türklerin varlığını koruma çizgisinde kaldı.
Kıbrıs dosyası, devletin resmi gündeminde sessiz ama dikkatle izlenen sessiz bir başlık olarak kaldı.
BASIN DA KIBRIS’I UNUTTU
Cumhuriyet’in ilk döneminde Türk basını, Kıbrıs’ta yaşanan gelişmelere sınırlı yer ayırdı.
Adadaki Müslüman halkın eğitim, vakıf yönetimi ve müftülük sorunları haberleştirildi; ancak ulusal kamuoyunda geniş yankı bulmadı.
Basının odağı, devrimler, laiklik, irtica gibi iç güvenlik meseleleriydi. Bu durum, Kıbrıs’ın haber gündeminde geri planda kalmasına yol açtı.
